Mediaplayer niet automatisch gestart? Klik dan op de radio en luister mee...

Vlak bij Amersfoort lag in de Tweede Wereldoorlog het beruchte Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort waar 35.000 mannen gevangen hebben gezeten, van wie er ca. 20.000 naar Duitsland zijn afgevoerd. Het was een doorgangskamp; mensen die opgepakt waren werden van hieruit op transport gezet naar Duitse werk- en concentratiekampen....

Dus ze hadden me te pakken.

En ze vroegen niks, ze vroegen niet naar papieren, ik moest mee. Ja zeiden ze, zei een die liet zich ontvallen, we zoeken eigenlijk je broer. We zoeken eigenlijk je broer. Ik zeg zo ? En wat moeten jullie dan met mij ? Nou zeiden ze: ja, waarom liep jij weg, daar willen we wel eens achter zien te komen. Dus ik had mezelf al verraden he, was ik over de Linge gelopen, ja ik weet niet... Of was ik niks gedaan he, dan was er misschien niks gebeurd, want in de trein gebeurde mij ook niks. Maar ja dat is die angstflits ineens he.

Nou ja, ik mocht me dan nog even omkleden. Toen was ik boven met een van die twee ik zeg ja, wat moeten jullie nou met mij doen ? Je zoekt mijn broer ? Nou ja dat is dan een herhaling van ja dat zien we dan op het arbeidsbureau wel. Ik mocht me dan nog even omkleden, ik mocht zelfs nog van de weg even afwijken en dan gingen ze mee, mijn zuster die was die dag jarig en die mocht ik even feliciteren. Maar toen ik gegrepen werd was er niemand thuis... of de duvel er mee speelt, toen ik beneden kwam, toen ik omgekleed was, stond het hele huis vol. Ik snap niet waar ze vandaan kwamen, dat gaat rond... Iemand moet dat gezien hebben. Of misschien de vader van Bets wel he, die rondgegaan is en gezegd : god verdorie ze hebben Ben te pakken. En in de straat, al die buren en die, die... wij noemden ze de Ommerse politie, die dachten waarschijnlijk we hebben een goede vangst gedaan, want die vent is zo populair, dat kon wel eens goed zitten. Naar het politiebureau. Een paar dagen vastgezeten, verder niks geen verhoor, wel eh (batterij wissel) er zaten nog een paar Tielenaren, die ik ook allemaal wel ken en na een dag of drie in de boeien, naar het station, wij wisten niet waarheen, maar het bleek dan naderhand het concentratiekamp Amersfoort te zijn.
Hier zou een break ingelast kunnen worden, mogelijke verbindingstekst, ondersteund met een kaart in beeld: Vlak bij Amersfoort lag in de Tweede Wereldoorlog het beruchte Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort waar 35.000 mannen gevangen hebben gezeten, van wie er ca. 20.000 naar Duitsland zijn afgevoerd. Het was een doorgangskamp; mensen die opgepakt waren werden van hieruit op transport gezet naar Duitse werk- en concentratiekampen....
Daar werden we in de rozentuin neergezet. Als je nou weet dat de rozentuin een oppervlakte heeft van zo=n honderd bij vier meter, daar werden hele groepen in onder gebracht en die konden dan even kennis nemen van het reilen en zeilen in het kamp, want er zaten vijfentwintig honderd mensen. Vijf groepen van vijfhonderd, en die hadden drie keer per dag een appel. Dus als ze.. Als het sein ging, dan moesten ze met een rotgang, lopen, opstellen, twintig rijen van 25 en dan kwamen de Duitsers onder Kothella en dan was er nog een bij, die kwamen dan kijken of we netjes stonden. Was er een scheven rij: of ze sloegen er op los, of ze joegen de honden op je af, of ze gingen terug en dan lieten ze je een half uur of drie kwartier staan. Ik moet eerlijk zeggen, ik heb veel klappen zien uitdelen daar, maar ik heb ze niet gekregen. (Emotioneel) Maar de angst... Iedere dag dacht ik zou ik vandaag de dans weer ontspringen ? Ja dat is dan ook inderdaad gebeurd. Na een week of vier werden we, zouden we op transport gaan. Zo=n vijfhonderd werden afgeroepen, moesten aantreden, kregen hun koffers terug met kleren, en we stonden in de rij en toen beging ik eigenlijk de grootste dommiteit van mijn leven. We stonden in de rij en er waren veel Hollandse bewakers. Daar stonden bij ons ook Hollandse bewakers, totdat het vertrek zou plaatsvinden. Die twee zijn met mekaar aan het stoeien en ik roep in een keer, ik hoor mezelf roepen -laat ik het maar zo zeggen: Maak hem maar kapot !
Nou, die hele groep die sidderde want die dacht ja voor hem is het laatste uur wel geslagen. Ze hadden er al zoveel dood geschoten, dus dat kon er ook nog wel bij. Oh joh, ik stond te rillen op mijn benen en je hoefde ook niet te zoeken waar het vandaan kwam, want ik had zo=n kop natuurlijk wa. Dus hij komt rechtstreeks op me af en het enige wat ie zei: Gij mot oppassen ventje ! Dus ik was gered he, ik denk over een uur dan ben ik hier weg, gelukkig. Wat gebeurt er mensen, ik kwam niet weg. Ze waren bij, laten we maar zeggen -het ging alfabetisch- dus ze waren bij, bij Samson, van Santen, en de Sch kwam niet meer aan bod. Er bleven er een stuk of tien over, ik ook. Nou, dat werd een nieuwe angstige tijd, want ik dacht ik moet die vent ontlopen. En het duurde weer drie weken, en ik heb hem nooit meer gezien, of niet meer herkend of hij mij niet wat dat betreft heb ik er geen last meer van gehad.

En toen, ja nou op een gegeven moment toen moesten we toch weg he. Dat was een dodenloop. Met twee koffers met kleren, die hadden ze voor mij speciaal gemaakt van een soort triplex, en uitgehongerd, want je werd daar niet verwend he. Uitgehongerd en met twee koffers en dan lopend naar het station, aan allebei de kanten eh.. rijen soldaten, een of twee meter achter elkaar en hollen. Want ze dachten, als ze hollen, dan kunnen ze het minste uitrichten, kunnen ze ook het minste ontvluchten. Nou je kwam daar aan, kapot jongen, kapot. Voor mij liet een man zijn koffer vallen en hij moest het laten liggen en hij moest doorlopen. Dat mocht niet gestuit worden he. Ik denk dat ik een half uur nodig gehad heb in de trein om bij te komen.